Chemotherapie

Chemotherapie is een behandeling met specifieke geneesmiddelen, ook wel cytostatica of celremmers genoemd. Die moeten de abnormale cellen vernietigen of hun groei verhinderen. Je behandelende arts bepaalt welke medicijnen in welke dosis geschikt zijn voor de behandeling. Chemotherapie wordt meestal gegeven in cyclussen van 1 of meerdere dagen, gevolgd door een rustperiode van enkele dagen of weken, zodat het lichaam zich kan herstellen van mogelijke bijwerkingen. Houd er rekening mee dat de duur van opname kan verschillen van ziekenhuis tot ziekenhuis.

Chemotherapie wordt meestal in het dagcentrum van het ziekenhuis toegediend. Eerst wordt altijd jouw bloed afgenomen om te kijken of je bloedwaarden goed genoeg zijn om de behandeling te laten doorgaan. Het kan dus gebeuren dat je behandelende arts beslist om de behandeling met een week of meer uit te stellen. Voorafgaandelijk aan de chemotherapie krijg je medicatie tegen de misselijkheid.

Chemo wordt toegediend:

met een eenvoudige inspuiting in een bloedvat;
via een onderhuids geplaatst reservoir (port-a-cath);
via een infuus ('baxter') waarmee het verdunde werkzame medicijn traag in een bloedvat wordt gedruppeld;
via een inspuiting rechtstreeks in het ruggemergkanaal of in de buikholte.

Voor non-Hodgkinpatiënten bestaan er ook orale chemotherapieën. Die worden via de mond ingenomen en dat kan thuis. Hodgkinpatiënten die een allogene stamceltransplantatie ondergaan, krijgen ter voorbereiding hiervan soms ook orale chemo (busulfan)

Wie behandeld wordt met chemotherapie, kan zich lusteloos, extreem moe en prikkelbaar voelen. De weerstand tegen infecties vermindert door een daling van de witte bloedcellen of/en een daling van de natuurlijke afweerstoffen in het bloed. Het ergst zijn die klachten ongeveer een week na de behandeling. Mogelijke nevenwerkingen zijn o.a.:

haaruitval;
mondontsteking;
metaalsmaak in de mond;
vermoeidheid;
daling van het aantal bloedcellen;
rillingen;
koorts;
jeuk;
huidveranderingen;
verstoorde stoelgang;
aderontstekingen.

Tijdens de chemobehandeling wordt er soms ook cortisone toegediend.

Hodgkinpatiënten

Als eerstelijnsbehandeling krijgen Hodgkinpatiënten ofwel ABVD ofwel BEACOPP.

ABVD wordt in principe tweewekelijks toegediend via de ader of katheter. ABVD staat voor de eerste letters van de 4 chemo's die je krijgt toegediend: Adriamycine, Bleomycine, Vinblastine en Dacarbazine. 1 cyclus bestaat uit 2 chemokuren en duurt dus 4 weken. Indien je 4 cycli ABVD moet ondergaan, krijg je in totaal dus 8 toedieningen over een periode van 16 weken.

BEACOPP is zwaarder dan ABVD. De letters staan voor de verschillende medicaties: Bleomycine, Etoposide, Adriamycine, Cyclofosfamide, (Oncovin (Vincristine), Procarbazine en Prednisone. De laatste 2 zijn tabletten. 1 cyclus duurt 3 weken. Op dag 1 van jouw cyclus zal je opgenomen worden voor 3 dagen. Na 3 dagen mag je het ziekenhuis opnieuw verlaten. Op dag 8 word je verwacht op de dagkliniek voor het tweede deel van je chemotherapie.

Bleomycine kan leiden tot longvergiftiging en kan in de loop van je behandeling verminderd of weggelaten worden door jouw arts. Dacarbazine kan voor aderontstekingen zorgen.

Non-Hodgkinpatiënten

Sommige non-Hodgkinpatiënten krijgen Bendamustine. Dit wordt vaak vierwekelijks toegediend en loopt over 1 uur.

Anderen krijgen CHOP. Dit staat voor Cyclofosfamide, Hydroxydaunomycine, Oncovin (Vincrisin) en Prednisolone en wordt om de twee of drie weken gegeven.

Beiden worden ook gecombineerd met Rituximab (MabThera). Dan krijg je R-CHOP of R-Bendamustine.

DHAP

Zowel Hodgkin- als non-Hodgkinpatiënten kunnen soms DHAP krijgen. DHAP staat voor Dexamethason, hoge dosis Ara-C en Platinol. DHAP wordt vaak gegeven over 3 cycli. 1 cyclus is vaak een ziekenhuisopname van 3 of 4 dagen (bijvoorbeeld van maandag tot en met donderdag). Bij Non-Hodgkinpatiënten wordt hier ook Rituximab (MabThera) aan toegevoegd (R-DHAP). Hodgkinpatiënten krijgen dit niet als eerstelijnsbehandeling. Dit wordt alleen aan recidieve of refractaire Hodgkinpatiënten toegediend. Het wordt vaak gebruikt ter voorbereiding op een stamceltransplantatie.