Follow-up na stamceltransplantatie

Stamceltransplantatie (SCT): follow-up controles

Na stamceltransplantatie (SCT) hebben patiënten specifieke controles nodig. De bijwerkingen van een SCT hebben een impact op het fysieke en mentale welzijn van patiënten. Hoewel een bloed- of beenmergtransplantatie veel ziekten kan genezen, kan het ook ernstige bijwerkingen op lange termijn hebben, zoals:

graft-versus-hostziekte (GVHD)
longaandoeningen
hormoonveranderingen
cognitieve problemen

Patiënten hebben ook een iets hoger risico op hartproblemen en sommige vormen van kanker na een SCT. Regelmatige controles kunnen deze problemen voorkomen of behandelen. Experts zeggen dat de samenleving en transplantatieartsen het lichamelijk en mentaal welzijn van patiënten regelmatig moeten controleren in het eerste jaar na SCT, en daarna jaarlijks. De controle en nazorg worden één keer per jaar aanbevolen, afhankelijk van je onderliggende aandoeningen en blootstellingen.

Nazorg kan bestaan uit:

Bloeddruk-, cholesterol- en bloedsuikercontroles
Bloedonderzoek, zoals een volledig bloedbeeld en om te controleren hoe je lever en nieren werken
Tandheelkundige zorg, waaronder controles op een droge mond en mondkanker
Vruchtbaarheidscontroles (voor meerderjarigen met een kinderwens)
Groeicontroles (voor kinderen)
Hormoonspiegels en seksueel functioneren (voor meerderjarigen)
Huidcontroles op kanker en GVHD
Vaccinaties

Mogelijke andere controles:

Botcontroles (DEXA-scan) en vitamine D-niveaus in je bloed
Oogcontroles op droogheid, tranende ogen en veranderingen in het gezichtsvermogen
Gehoorcontrole (ongeveer 1 jaar na SCT)
Regelmatig longfunctieonderzoek

Raadpleeg je arts als je problemen opmerkt met:

Stemmings- of energieveranderingen
Spierzwakte, strakheid of pijn
Moeite met relaties: thuis of op het werk
Huidveranderingen: strakheid, ongewone moedervlekken of zweren die niet genezen
Problemen met slikken, spijsvertering, maag of de stoelgang
Problemen met denken, concentreren, plannen, onthouden of spreken
Kortademigheid of aanhoudend hoesten
Nieuwe knobbels, bulten of pijnklachten

Deze problemen kunnen worden veroorzaakt door GVHD, bestraling of geneesmiddelen. Je arts kan je screenen op deze problemen en je behandelen zodat je je beter voelt.

Bron: Rotz SJ et al. Internationale aanbevelingen voor screening en Preventieve praktijken voor lange-termijnoverlevenden van transplantatie en Cellulaire therapie: Een update voor 2023. Transplantatie en celtherapie. 2024. Epub 2024/02/28. PMID: 38413247. doi: 10.1016/j.jtct.2023.12.001.

Over deze onderzoekssamenvatting: Deze informatie wordt verstrekt namens de Consumer Advocacy Commissie van CIBMTR® (Center for International Blood and Marrow Transplant Research®). CIBMTR is een onderzoekssamenwerking tussen het Medical College of Wisconsin en NMDP. Ga voor meer informatie naar CIBMTR.org. Deze duidelijke Engelse samenvatting is geschreven door Jennifer Motl van het Medical College of Wisconsin en beoordeeld door een auteur van het volledige artikel. ©2024 door CIBMTR, licentie CC BY-SA 4.0.

Vertaling: van het Engels naar het Nederlands door LVV vzw.