UV-bescherming
Hoe bescherm je je tegen huidkanker?
Patiënten die een chemobehandeling hebben gekregen, krijgen een gevoeligere huid en moeten daarom extra voorzichtig zijn in de zon.
Bijna alle huidkankers worden geassocieerd met de zon.
Er zijn 2 types:
- niet-melanomen;
- melanomen.
De zon geeft UV-stralen en elke blootstelling aan de zon veroorzaakt schade. De huid herstelt vaak wel maar als dat niet meer gebeurt, kan het ontwikkelen tot huidkanker. De schade bouwt zich op na verloop van tijd. Het type van blootstelling heeft een invloed. Verbranden en kort blootstellen onder de zonnebank zorgt vaker voor melanomen.
Er is een goed gedocumenteerd verband tussen non-hodgkinlymfomen (waaronder CLL) en melanoom en niet-melanoom-huidkanker. Dus lotgenoten met non-hodgkin moeten extra oppassen. Zonnebank is voor (ex-)patiënten zeker uit den boze maar wordt voor iedereen afgeraden!
UV-stralen
- UVC: zit in bepaalde toestellen zoals die gebruikt worden voor desinfectie;
- UVA: komt door de ozonlaag;
- UVB: komt door de ozonlaag.
Risicofactoren
- zonlicht/UV-straling;
- roken;
- erfelijkheid;
- oudere leeftijd;
- aantal vlekjes;
- het gedrag;
- huidtype;
- eerdere huidkankers;
- bepaalde medicatie zoals immuunonderdrukkende medicatie bv. na een allogene stamceltransplantatie. Dan moet je altijd zonnecrème gebruiken ook als de zon niet schijnt;
- een falend immuunsysteem;
- het huidtype.
Huidtypes
- Type 1: de huid wordt altijd rood, bruint niet;
- Type 2: verbrandt snel, bruint moeilijk;
- Type 3: verbrandt soms, bruint makkelijk;
- Type 4: verbrandt zelden, bruint zeer makkelijk;
- Type 5: natuurlijk gepigmenteerde huid;
- Type 6: sterk gepigmenteerde huid.
De blootstelling aan UV
Rond half 2 's middags en 1,5 u daarvoor en 1,5u erna moet je de zon mijden nl. tussen 12 en 15 uur want dan vermijd je al 50% van de blootstelling aan UV.
Tips om je te beschermen
- zoek de schaduw op tussen 12 en 15 uur;
- bescherm je huid met kleding en draag een hoed met een brede rand en bril met zijbescherming;
- smeer je in met zonnecrème om de 2 uur (minimum factor 30 maar na een stamceltransplantatie factor 50). Maar let erop dat je voldoende zonnecrème gebruikt en regelmatig aanbrengt want je moet een grote hoeveelheid smeren om de vermelde bescherming te hebben. Vergeet ook je oren niet!
Opsporing
ABCDE regel
- A: asymmetriche en onregelmatige vorm;
- B: boord: onregelmatig met in- en uitstulpingen;
- Color (kleur): onregelmatig met verschillende tinten (eerst donkerbruin, later zwart, rood, blauw, grijs, wit);
- Diameter: over het algemeen groter dan 6 mm;
- Evolutie van vorm, kleur of grootte, jeuk, bloeding.
Vitamine D
Het is voldoende om een half uur met handen en gezicht buiten te komen zonder zonnecrème om voldoende vitamine D op te doen.
Je kan ook vitamine D supplementen te nemen in overleg met je arts als je een vitamine D-tekort hebt.
Bekijk de volledige presentatie die mevr. Boonen (experte UV-bescherming) van Stichting tegen Kanker heeft gegeven op onze webinar van 19 juni 2021.