Vertellen aan je kinderen?

Lymfeklierkanker treft helaas ook vaak jongvolwassenen met een gezin. Zij vragen zich vaak af of ze wel aan hun kinderen moeten vertellen dat ze kanker hebben.

Uit onderzoek is toch gebleken dat je je kinderen hier best bij betrekt want kinderen voelen immers aan dat de situatie binnen een gezin verandert na een diagnose, ook al praat je er niet over.

Hoe pak je dit best aan? Dat is uiteraard niet evident en verschilt van gezin tot gezin.

Op de Nederlandse website van Kankerspoken vind je meer informatie terug en dit voor verschillende leeftijdscategorieën:

In dit filmpje leggen Lut en Eline (sociaal werk UZ Leuven) uit waarom het zo belangrijk is om met kinderen te praten over kanker.

Tijdens onze webinar van 6 maart 2021 gaf psychotherapeute Lies Scaut hier wat meer duiding bij. Ze legde een aantal algemene principes uit:

er bestaat geen pasklaar antwoord;
elk gezin is uniek en (groot)ouders kennen elkaar het beste;
kinderen hebben meterslange voelsprieten en horen zoals een hond van ver op afstand;
wat hen niet verteld wordt, gaan ze zelf zoeken op internet of bij anderen;
fantasie is hierbij vaak gruwelijker dan de werkelijkheid;
eerlijkheid en duidelijkheid staan voorop in de kankerwereld. Maar het is zoeken nl. wanneer en hoe zegge we het dan?

Wanneer kan je de diagnose best meedelen aan je kinderen?

Best zo snel mogelijk en vooraleer ze het van anderen kunnen horen. Kinderen horen vaak dingen die ze niet moeten horen ook al denken we dat kinderen niet meeluisteren. Kinderen voelen ook de spanning.
Wacht wel tot je heel erg zeker bent van de diagnose en de mogelijke behandelingen die gestart moeten worden.
Wacht wel niet tot de kanker ook zichtbaar is.

Hoe vertel je het aan je kinderen?

Spreek op voorhand af wie aanwezig is bij het gesprek. En spreek af wie het zal vertellen en op welke manier. Als je het zelf niet ziet zitten om het te vertellen aan je kinderen, kan je dat ook aan familielid, vriend of huisarts vragen.
Afhankelijk van de leeftijd kan je het best aan al je kinderen op hetzelfde moment meedelen.
Indien nodig neem je erna een kind apart om het op de eigen leeftijd verder te vertellen.
Vertel wat er aan de hand is en leg het in kindertaal uit.

Kinderen weten al heel wat over kanker op 7-jarige leeftijd. Je moet kinderen dus niet onderschatten.

Durf uitleggen wat kanker is en neem het woord 'kanker' gerust ook in de mond.
Leg uit waarom er een behandeling nodig is of nog geen behandeling nodig is.
Leg uit wat er de komende tijd staat te gebeuren bv. wanneer de (groot)ouder een behandeling of afspraak heeft.
Leg uit dat de dokters er alles aan zullen doen om de groot)ouder beter te maken.

Baby's en peuters

Zij voelen ook goed aan als er iets verandert in het gezin. Zij hebben nood aan fysieke rust en nabijheid en gaan dus lichamelijk voelen als er spanning optreedt in het lichaam van de (groot)ouder.
Je mag je baby's of peuters ook een aantal dagen laten logeren bij anderen als je die dag zelf een behandeling krijgt.
Leg ook uit dat kanker uitzonderlijk is bij kinderen zodat kinderen niet bang worden dat ze zelf kanker krijgen.

Kleuters

Met kleuters kan je al makkelijker praten maar zij hebben een heel levendige fantasie. Zij denken ook nog dat dokters iedereen kunnen genezen.

Als je aan hen vertelt dat er monstertjes of beestjes in het bloed zitten dan gaan ze dat zich heel levendig voorstellen. Ze kunnen zich daar heel erg in verliezen.

Vanuit hun magische denken gaan kinderen ook nadenken over wat zij kunnen doen om hun (groot)ouder beter te maken.

Je moet de fantasie van kinderen goed n het oog houden en tijdig grenzen aan stellen.

Lagere school

Deze kinderen kan je niet veel wijs maken.

Ze gaan heel concreet dingen vragen nl. of je je haar gaat verliezen, of je dood zal gaan.

Zij zullen onderling met leeftijdsgenoten veel praten, ook via sociale media. Hoe meer je aan je kinderen vertelt, hoe minder ze op zoek moeten gaan naar informatie bij anderen.

Als kinderen het nieuws pas later te horen krijgen, gaan ze zich afvragen hoelang de (groot)ouder het al weet. Kinderen gaan zich dan afvragen waarom hun (groot)ouder al die tijd heeft gelogen. Ze gaan dan denken dat ze ook mogen liegen als hun (groot)ouders dat ook mogen doen. Kinderen kunnen zich dan belogen voelen. Ze begrijpen niet waarom (groot)ouders dat voor hen verzwegen hebben.

Tieners en pubers

Zij leven volgens het YOLO-principe nl. You only live once. Hun vrienden komen ook op de eerste plaats.

Het is moeilijk in te schatten hoe pubers reageren op dergelijke diagnoses. Het ene moment willen ze praten, het andere moment willen ze met rust gelaten worden.

Ze gaan er vaker met hun vrienden en vriendinnen over praten.

Ze gaan vaak op het internet zoeken naar informatie en daarom is het belangrijk om aan hen de informatie van uw dokter te geven want anders gaan ze dokter google raadplegen.

Wat als ik het niet vertel aan mijn (klein)kinderen?

Dat is een vrije keuze van de (groot)ouder maar vergeet niet dat kinderen enorme voelsprieten hebben en dat ze meer opvangen dan we hen zelf verteld hebben. Als ze zaken opvangen dan is er het risico dat ze achteraf boos worden.

Kinderen kunnen zich belogen en bedrogen voelen en dat kan het vertrouwen beschadigen. Want als papa en mama liegen, wie liegt er dan nog allemaal tegen mij?

En ze denken als ouders liegen, mogen wij dat toch ook?

Je kan nog verschillende tips terugvinden op de website van Stichting tegen Kanker en Alles over kanker.